به نقل از «تین نیوز»

جهان زیست بیماری و دنیای هنر و ارتباطات

تاریخ انتشار: ۱۷ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۱۶۸۶۷۹

تین نیوز هادی خانیکی :

قلندران حقیقت به نیم جو نخرند/ قبای اطلس آن کس که از هنر عاری است  حافظ

1- جهان زیست سرطانی حتی آنگاه که بیمار رو به افق سلامت دارد، جان و دل را بیشتر گرفتار دام های بیماری می کند چنانکه گویی گرانیگاه زیستن «بیماری» است نه سلامت. پس باید به هر بها و بهانه ای از این تعلق خاطر رست و چه راهی برای رهایی جان نوازتر و دلنشین تر از انتخاب زیست گفت و گویی و کشاندن زندگی به مرز دنیاهای گشوده.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بهره من هم در دوران سخت بیماری و هم در ایام پر نشیب و فراز سلامت از این رویکرد بسیار بوده است، به این سبب در میانه سفرهای گفت و گویی روزهای اخیر تاملی در منزلگاه هنر داشتم.

2- به لطف هنرمند صاحب نام موسیقی ایرانی علیرضا قربانی که همواره جای خویش را در کنار مردم و در متن هنر خلاق تعریف کرده است و با همت نغمه دانش آشتیانی، دانشجوی دغدغه مندم در حوزه مطالعات فرهنگی و رسانه که حلقه وصل ارتباطات و هنر شده است، توفیق آن را یافتم که با همراهان همیشگی سفرهای بیماری و سلامتم یعنی خانواده به دیدن رخداد هنری معنادار این روزها یعنی کنسرت خوش اقبال و پردوام قربانی نائل شوم. برای کسی که در پی بالا بردن ظرفیت توان دیدن و شنیدن خویش از جهان های به هم پیوسته پیرامونی و قدرت فهم خود از جامعه دستخوش تغییرات است، یکشنبه شب گذشته شبی به یاد ماندنی و درس آموز بود؛ شبی که می شد در آن توانایی زبان ارتباطی هنر و اثرگذاری موسیقی مسئله فهم و مردم گرا را دید و از واکنش حاضران فهمید که در زیر پوست جامعه ما امروز چه می گذرد؟

3- راوی هنری و موسیقیایی کار قربانی دور از حوزه توان و تخصص من است، اما می توانم از پنجره فهم ارتباطی و زاویه نگاه بیماری که به دوردست سلامت می اندیشد در پدیده مهم هم نگری و هم آوایی هنرمند و مخاطبانش تاملی داشته باشم. 

آنجا که قربانی و جمعیت به «با من بخوان» می رسند میان درک اجتماعی و سیاسی منتقدان یا معترضانه مخاطبان و زیبایی زبان نقادانه هنر و حتی همسرایی هنرمند و حاضران در این میدان پل زده می شود، پلی که استوارترین پایه اش دو درخواست است: نخست اینکه «با من بخوان تا این ترانه را با تو سفر کنم، با من بخوان تا در هوای تو شب را سحر کنم» و دوم اینکه «شاید همین ترانه که بر دوش باد رفت، در جان خسته تاب و توانی بیاورد» دعوت به همراهی و امید در زمان و زمینه گسیختگی و ناتوانی هم به تن بیمار و هم به جان رنجور جامعه حس زندگی و میل به احیای آن می بخشد.

4- رابطه میان هنر و جامعه، حتی میان هنر و سیاست وجه تعالی دیگری هم دارد. آنجا که هنر اعم از شعر و رمان و موسیقی و فیلم و نمایش به جای جایگزینی و جانشینی رسانه در بیان وقایع و تفسیر آنها نقش دیگری را به عهده می گیرد. نقش حضور فرهنگی در متن تحولات اجتماعی و تبیین هنری آنها که در واقع صورتی زیبایی شناختی از تحولات اجتماعی است. اگر نقش ارتباطی هنر در وجه نخست نزدیک کردن مستقیم زبان به مساله ملموس جامعه و خواست صریح مخاطبان است، نقش ارتباطی هنر در درجه دوم همسو کردن فهم و زبان هنر با نیاز و خواست زمانه و جامعه در زمینه مستقل فرهنگی و هنری است. زمینه ای که در آن فرم هنری تابع حال جامعه و معرف زبانی آن است.

5- آنچه من از سلامت و سیاست و فرهنگ در حال و هوای این ایام از جمله در فضای موسیقیایی آن شب و در همه فضاهای فرهنگی و هنری دیدنی و نادیدنی جامعه تنوع و تکثر و متفاوت ایران امروز می فهمم، ضرورت تمکین از الزامات «اندیشیدن فراگیر» به تعبیر ادگار مورن و کنشگری در جهان های موازی است. ادگار مورن، فیلسوف و جامعه شناس برجسته فرانسوی در کتاب کوچک «اندیشیدن فراگیر» که درباره آدمی و جهان او توسط محمدعلی انواری اخیرا ترجمه شده و از سوی نشر ققنوس انتشار یافته است، به الزاماتی اشاره می کند که سخت متناسب با نیازهای این زمانی اندیشه ورزی و کنشگری در جامعه کنونی ماست. او شیوه نو نگریستن به انسان را اعم از انسان خردمند، انسان سازنده، انسان اقتصادی، انسان دینی، انسان اسطوری و انسان کنشگر در تلفیق دو قطب این زیستی بودن زندگی و شاعرانه بودن آن می داند. ضرورتی که در نگریستن به دنیای سرطانی و پساسرطانی هم قابل فهم است. به تعبیر مورن بخش این زمینی زندگی تنها زنده ماندن و تباه می شود، در حالی که هر آنچه موجب احساس بزرگی و ارزش در ما می شود مایه شاعرانه زندگی را نیرومند می سازد. توصیه او این است که اندیشه سیاسی از این پس نباید نیازهای شاعرانه موجود انسانی را نادیده بگیرد. برای فهم این واقعیت پیچیده فرهنگ انسانی باید از مرزبندی ها و جداسازی های انجام شده در آموزش دوری گزیند. این توصیه ای است که برای گفت وگویی اندیشه ورز و کنشگر و حتی بیمار و ناتوان از دنیایی به دنیای دیگر قابلیت تعمیم دارد.

سفر کردن در آن واحد به دنیاهای متمایز که گاه از بیرون متناقض هم نظر می آیند و زیستن در جهان هایی به هم پیوسته که به چشم و گوش و زبان توانی مضاعف می بخشند.

 

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید

منبع: تین نیوز

کلیدواژه: موسیقی مطالعات فرهنگی مطالعات فرهنگی هادی خانیکی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tinn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تین نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۱۶۸۶۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طالب‌زاده با وجود اهانت‌های گروه‌های مختلف، هیچگاه نه مردد شد و نه ترسید/زیست شهیدانه در زندگی نادر دیده می‌شد

همایش «قدس از چشمان آقای نادر» روز گذشته ۹ اردیبهشت ماه به مناسبت سالگرد عروج نادر طالب‌زاده در سالن سوره حوزه هنری با حضور تعدادی از چهره‌های فرهنگی و هنری برگزار شد.

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری دانشجو، همایش «قدس از چشمان آقای نادر» روز گذشته ۹ اردیبهشت ماه به مناسبت سالگرد عروج نادر طالب‌زاده در سالن سوره حوزه هنری با حضور تعدادی از چهره‌های فرهنگی و هنری برگزار شد.

حسن رحیم‌پور ازغدی سخنران افتتاحیه این همایش در توصیف ویژگی های منحصر به فرد نادر طالب‌زاده گفت: یکی از موارد، قدرت شخصیت او بود. هرکسی نمی‌تواند در خود، انقلاب شخصیتی ایجاد کند. اینکه فردی در شخصیت خود انقلاب کرده و فاعل باشد و نه منفعل، بیانگر قدرتمندی بودن او است.

وی افزود: طالب‌زاده از چه محیط و جایگاهی به چه محیطی  آمد؟ چند نفر مانند او را می‌شناسید که مسیری از زندگی در آمریکا و تحصیل در دانشگاه کلمبیا تا حضور در جبهه جنگ را پیموده باشد؟ همینطور جبهه بعد از جنگ.

ازغدی اشاره کرد: طالب‌زاده  با وجود اهانت‌هایی که از گروه‌های مختلف به او می‌شد، نه هیچ گاه مردد شد و نه ترسید. منبع جوشان ایمان او واقعا حیرت انگیز است.

این نویسنده بیان داشت: همه چیز در زندگی‌ای که در آمریکا داشت، برای او محیا بود؛ همان چیزهایی که همه آرزوی آن را دارند و برای آن حاضر هستند حتی خیانت کنند. 

دکتر مجید شاه حسینی، رئیس فرهنگستان هنر از دیگر مهمانان این همایش بود که تصریح کرد: ویژگی جالب در شخصیت نادر طالب‌زاده این بود که هرچه از او می کندند، بی‌تعلق‌تر می‌شد. هرچه از او دریغ می‌کردند، روحیه او با نشاط‌تر می‌شد. 

وی بیان داشت: جمله حاج قاسم سلیمانی «که باید شهید زندگی کنی تا شهید شوی» در شخصیت آقای طالب‌زاده صادق بود و ما زیست شهیدانه را در او دیدیم. بنابراین بنده قطعا معتقد هستم که ایشان در میان شهدا هستند. طالب‌زاده حتی نسبت به کسانی که به او بدی می‌کردند نیز حسن نیت داشت.

شاه‌حسینی در ادامه خطاب به جوانان گفت: سلوک هنری نادر طالب‌زاده را روز به روز مرور کنید. هرچه او جلوتر رفت، موحدتر و انقلابی‌تر شد.

رئیس فرهنگستان هنر در پایان اظهار داشت: نادر طالب‌زاده با این شیوه زندگی، حجت را بر همه ما تمام کرد. نه حق خستگی، نه دلشکستگی و نه توقع برای کسی باقی نگذاشت.

دکتر سید محمد حسینی، معاون پارلمانی رئیس جمهور در ادامه این همایش بیان داشت: این روزها که شاهد خیزش دانشجویان و اساتید آمریکا بخصوص دانشگاه کلبمیا محلی که نادر عزیز در آن تحصیل کرده بود، در حمایت از مردم مظلوم غزه و فلسطین هستیم که البته مدعیان آزادی بیان با برخوردهای خشن و بی رحمانه، اساتید و دانشجویان را به شدت سرکوب و صدها نفر از آن‌ها را بازداشت کرده‌اند، بیشتر به یاد نادر عزیز می افتیم.

دکتر حسینی تاکید کرد: اگرچه نادر طالب‌زاده در آمریکا تحصیل کرد اما مثل غربزده‌ها مرعوب و مفتون تمدن مادی غرب نشد چرا که با بینش عمیق ماهیت واقعی صهیونیسم و امپریالیسم را بخوبی شناخته بود.

وی اظهار داشت: طبق سخن امام علی (ع) که فرمود: «رُبّ کلام انفذ من صولة» چه بسا سخنی که نفوذش از یورش و حمله کردن (نظامی) بیشتر باشد، لذا تاثیر کلام هنرمندانه در مواردی می‌تواند از جنگ و قدرت نظامی بیشتر باشد، همچنان که رهبر معظم انقلاب تاثیر رسانه را از موشک و پهباد افزون دانستند و حاج نادر عزیز از جمله کسانی بود که این مسئله را بخوبی درک کرده بود و حضورش در عرصه رسانه و هنر برای تحقق این هدف بود.

معاون رئیس جمهور تصریح کرد: اسم «نادر» برای مرحوم نادر ظالب‌زاده کاملا با مسمی بود و بر این باوریم که ایشان نادره‌ای در حوزه رسانه بود و با خوش فکری و انتخاب هوشمندانه جریان سازی می‌کرد. او بسیاری از اندیشمندان و متفکران غرب را می‌شناخت و از ظرفیت آن‌ها برای نقد و افشای ماهیت نظام سلطه استفاده می‌کرد.

رضا برجی، مستندساز حوزه جنگ، از دیگر سخنرانان همایش «قدس از چشمان آقای نادر» و طی سخنانی گفت: نادر این را درک کرد که تا ما نتوانیم فرهنگ ایرانی-اسلامی را توأما در کشورها گسترش دهیم، با مشکل مواجه هستیم.

وی اشاره کرد: در زمان آقای احمدی نژاد التماس کردیم یک رقم معقول به ما بدهند تا با کمک بچه‌های جهاد و روی زمینی که خود اهالی بوسنی در اختیار ما می‌گذارند، یک مسجد بسازیم، اما این پول را به ما ندادند. در همان زمان، سرهنگ قذافی پیش از سقوط خود یک مسجد نیمه کاره ساخته بود که اگر بخواهیم این هزینه را به امروز محاسبه کنیم، ۳۵ میلیارد می‌شود.  

این مستندساز بیان داشت: شرایط مدیریتی حوزه‌های فرهنگی ما، خیلی وحشتناک است و نادر این موضوع را نیز درک کرده بود. ما شروع به آموزش بچه‌های لبنانی در باغ فردوس کردیم و آن‌ها با همین آموزش چهار ماهه، شبکه المنار را تاسیس کردند. سپس اقدام به آموزش بچه‌های افغانی و بعد، بوسنیایی کردیم. اما مسئولین باغ فردوس را بستند و آن را به یک موزه تبدیل کردند. ما مطمئن شدیم که این اتفاق، حاصل جریان نفوذ است. این شبکه نفوذ، دقیقا می‌داند که در وزارت ارشاد باید چه کاری انجام دهد و در نتیجه، باغ فردوس را نابود می‌کند.

وی در مورد اهمیت حوزه مستند خاطرنشان کرد: در دنیا، یکی از مهم‌ترین بخش‌های شبکه‌های تلویزیونی، «مستند» است. همین بخش در تلویزیون ما، یکی از بی‌عرضه‌ترین بخش‌ها است. در کشورهای دیگر گفته می‌شود که اگر می‌خواهی فیلمسازی یادبگیری، اول چند فیلم داستانی بساز و بعد سراغ مستند برو؛ اما این سیر در کشور ما معکوس است. 

برجی ادامه داد: در مورد فیلم سینمایی داستانی هم موضوع آن مهم است. آیا ما باید از این خوشحال باشیم که ۸۰ میلیون نفر در کشور «فسیل» را تماشا کردند؟ واقعا چنین مواردی خوشحالی ندارد.

وی اظهار داشت: یکی از دغدغه‌هایی که نادر طالب‌زاده داشت، این بود که چرا دانشگاه‌های ما نسبت به سایر دانشگاه‌ها عقب است؟ چرا الان تمام دانشگاه‌های آمریکا و اروپا، فریاد غزه سر می‌دهند اما دانشجوهای ما بی‌خیال هستند. این اتفاق به دلیل بی‌خیال بودن مسئولین دانشگاه‌های ما است. 

برجی در پایان اشاره کرد: من یقین دارم نادر طالب‌زاده، فرج‌الله سلحشور و جمال شورجه، خط قرمز نفوذ را رد کردند و باید حذف فیزیکی می‌شدند.